iets durven doen: in alledaags Duits sich trauen etwas zu tun

Taalgrapje bij een trouwerij met de dubbele betekenis van trauen:

'Sie haben sich getraut' (i.p.v. Sie haben geheiratet), dus ze durfden het aan om te trouwen.

Etwas wagen is formeler en met sterkere impact m.b.t. risico's. Het wordt overwegend in een andere context gebruikt, bijv. das Leben wagen, die Flucht wagen, waarbij hetgeen je waagt dus genoemd wordt of het is wederkerig.

Gezegdes:

Wer nicht wagt, der nicht gewinnt.

Frisch gewagt ist halb gewonnen.

dürfen - ich darf, sie darf, ihr dürft: mogen, toestemming hebben

Das Auge: een van de weinige uitzonderingen op de regel dat de uitgang -e vrouwelijk is.

Vele onzijdige, in beide talen op elkaar lijkende woorden, zijn ook in het Duits onzijdig: das Auge, das Ohr, das Haar.

Maar de meeste regels kennen uitzonderingen: de kin - das Kinn, de knie - das Knie.

Es liegt im Auge: toestand, geen verandering, dus 3e naamval.

der Geschmack - die Geschmäcke: meervoud volgens 'Der Duden'

Gezegde in de spreektaal: 'Geschmäcker sind verschieden'. 

Vragen in de betekenis van verzoeken: bitten.

Fragen: alleen bij een concrete vraag.

Darf ich dich etwas fragen? Darf ich dir eine Frage stellen?

Zowel fragen als bitten combineren altijd met 4e naamval. Er kunnen in een zin dus twee zinsdelen in de 4e naamval staan.

Lijdende zin

Dit is een van de weinige verschillen in zinsbouw tussen Nederlands en Duits:

'Wir fragen/bitten ihn' verandert in 'Er wird (von uns) gefragt / gebeten'.

Let op de verschillen in de formulering:

Er wird um seine Meinung gebeten.

Er wird nach seiner Meinung gefragt.

ich lese, du liest, er/sie/es liest

das dicke Buch / ein dickes Buch: 1e en 4e naamval

De uitgang -s van het lidwoord (das) gaat in de (m)ein-groep naar het bijvoeglijk naamwoord.

foto Ralph Peters